Wg. danych Stowarzyszenia Energooszczędne Domy Gotowe w 2024r wytworzono ok. 4000 budynków jednorodzinnych w systemie energooszczędnym z czego w 85% zostały zamontowane pompy ciepła. Przeciętna powierzchnia domów jednorodzinnych wynosi pomiędzy 100m2 a 150m2. Do takich domów najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem są urządzenia PC o wydajnościach 4kW i 6kW ze zbiornikami na wodę 180 l i 230 l. Już dzisiaj wiemy, że wkrótce bez instalacji fotowoltaicznej w zintegrowanym z pompą ciepła systemie grzewczo-chłodzącym w Europie trudno będzie postawić dom, nawet najlepiej ocieplony!
Tymczasem …
Producenci domów energooszczędnych przede wszystkim skupiają się technologii prefabrykacji oraz użytych do tego celu materiałach konstrukcyjnych i izolacyjnych. Oczywiście są to bardzo istotne elementy bo z nich powstaje dom a co za tym idzie odpowiedzialność wykonawcy przed inwestorem. Niemniej to właśnie niewłaściwie zaprojektowane, dobrane i wykonane instalację są przyczyną niezadowolenia klientów z użytkowanego domu.
Często na marginesie pozostają dalsze kwestie w tym instalacje środowiskowe i urządzenia HVAC.
Niestety dzisiejsza negatywna era klimatyczna i geopolityczna wpływa na ciągłe zmiany w regulacjach unijnych i w następstwie krajowych ministerstw ochrony środowiska. Za tymi zmianami podążają również producenci urządzeń takich jak pompy ciepła, klimatyzacji czy też wentylacji mechanicznej, aby ich technologie również spełniały wszystkie wymagane normy i mogły być dopuszczone do użytkowania, nie wspominając o wpisaniu na listę ZUM. Jest to w pewnym sensie swoisty wyścig „zbrojeń” z którym należy podążać ponieważ. Właściwie dobrane technologie umożliwiają efektywne zarządzanie energią, a przede wszystkim zapewniają odpowiednią jakość powietrza wewnętrzu budynku. W tym kontekście wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacja) i pompa ciepła to dwa fundamentalne filary, bez których trudno mówić o realnym komforcie i oszczędnościach.
Dla przykładu pompa ciepła Daikin ERGA04EV w wersji Altherma 3, której moc nominalna wynosi: 6,41/5,73 kW, moc elektryczna nominalna 1,3/2,03 kW, COP 4,93/2,82, ciśnienie akustyczne 44 dBa i moc akustyczna 58 dBa. Sterowanie opisanym urządzenie odbywa się również online za pomocą aplikacji ONECTA. Te liczby pokazują jak wydajne i komfortowe są dzisiaj urządzenia, które mają pracować a my powinniśmy zapomnieć, że działają w tle naszego budynku.
Oto pięć kluczowych powodów, dla których połączenie tych dwóch systemów stanowi najlepsze rozwiązanie dostępne obecnie na rynku.
- Energooszczędność i niższe rachunki za ogrzewanie
Pompa ciepła w połączeniu z wentylacją mechaniczną pozwala na znaczne obniżenie kosztów eksploatacji budynku. Działa to na kilku poziomach:
• Pompa ciepła pobiera energię z otoczenia (powietrza, wody lub gruntu), dostarczając wielokrotnie więcej ciepła niż zużywa energii elektrycznej. Przykładowo, pompa o współczynniku COP = 4 dostarcza 4 kWh ciepła zużywając 1 kWh energii elektrycznej.
• Rekuperacja ogranicza straty ciepła związane z wentylacją. W tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej zimne powietrze napływa do budynku, a ciepłe ucieka przez komin. Rekuperacja odzyskuje ciepło z powietrza wywiewanego, przekazując je do świeżego powietrza nawiewanego.
• Dzięki synergii tych systemów możliwe jest obniżenie zużycia energii o 50–70% w porównaniu do standardowego systemu z piecem gazowym i wentylacją grawitacyjną.
- Stały komfort cieplny przez cały rok
Pompa ciepła nie tylko ogrzewa budynek zimą, ale także może go chłodzić latem (w przypadku modeli z funkcją odwracalną). Dzięki temu unika się problemów typowych dla tradycyjnych systemów:
• Brak nagłych skoków temperatury – konwencjonalne piece gazowe i kotły węglowe zwykle działają cyklicznie, co prowadzi do nierównomiernego ogrzewania pomieszczeń. Pompa ciepła działa w sposób ciągły, utrzymując stałą temperaturę.
• Chłodzenie latem – w przeciwieństwie do tradycyjnych systemów grzewczych, pompa ciepła może odwrócić swój cykl pracy i działać jak klimatyzator, co jest istotne w obliczu rosnących temperatur latem.
• Optymalne rozprowadzenie ciepła – pompy ciepła są idealnie dostosowane do systemów niskotemperaturowych, takich jak ogrzewanie podłogowe, które zapewnia równomierny rozkład ciepła w całym budynku.
- Lepsza jakość powietrza i zdrowie domowników
Bez odpowiedniej wentylacji powietrze w budynku rośnie poziom dwutlenku węgla, wilgoci oraz zanieczyszczeń. Może to prowadzić do:
• Zwiększonego ryzyka pleśni i grzybów – w domach energooszczędnych szczelność budynku jest na bardzo wysokim poziomie. Brak odpowiedniej wentylacji skutkuje zawilgoceniem ścian i rozwojem pleśni, co po pierwsze jest szkodliwe dla zdrowia a po drugie dla trwałości budynku.
• Podwyższonego poziomu CO₂ – wysoka koncentracja dwutlenku węgla powoduje senność, bóle głowy i obniżenie zdolności koncentracji.
• Braku świeżego powietrza w zimie – w domach z wentylacją grawitacyjną często unika się wietrzenia zimą ze względu na straty ciepła, co prowadzi do gromadzenia się zanieczyszczeń.
Rekuperacja zapewnia stały dopływ świeżego powietrza bez konieczności otwierania okien, a jednocześnie filtruje powietrze, usuwając zanieczyszczenia, kurz i alergeny.
- Ekologiczność i redukcja śladu węglowego
Energooszczędne domy powinny być przyjazne dla środowiska, a zastosowanie pompy ciepła i wentylacji mechanicznej to jedno z najlepszych rozwiązań proekologicznych:
• Pompy ciepła korzystają z odnawialnych źródeł energii – w przeciwieństwie do kotłów na paliwa kopalne, nie emitują spalin i nie przyczyniają się do smogu.
• Rekuperacja zmniejsza zużycie energii – minimalizując straty ciepła, ogranicza zapotrzebowanie budynku na dodatkowe ogrzewanie.
• Możliwość pełnej niezależności energetycznej – w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną, pompa ciepła może być całkowicie zasilana energią słoneczną, eliminując koszty ogrzewania i zmniejszając zależność od dostawców energii.
- Wzrost wartości nieruchomości i zgodność z nowoczesnymi normami
Nowoczesne budownictwo zmierza w kierunku domów pasywnych i zeroenergetycznych, w których kluczowe są systemy optymalizujące zużycie energii.
• Dom z pompą ciepła i rekuperacją jest bardziej atrakcyjny rynkowo – przyszli nabywcy szukają energooszczędnych rozwiązań, co sprawia, że nieruchomości z tymi technologiami zyskują na wartości.
• Spełnienie norm budowlanych – w wielu krajach przepisy dotyczące efektywności energetycznej budynków stają się coraz bardziej restrykcyjne. Instalacja pompy ciepła i rekuperacji pozwala na spełnienie wymagań takich jak standardy WT2021 w Polsce czy europejskie normy budynków o niemal zerowym zużyciu energii (nZEB).
• Niższe koszty eksploatacyjne w przyszłości – w długim okresie inwestycja w te technologie zwraca się dzięki mniejszym rachunkom za energię oraz uniknięciu kosztownych modernizacji.
Reasumując dom energooszczędny nie może istnieć bez skutecznej wentylacji i efektywnego systemu grzewczego. Pompa ciepła i rekuperacja to najlepsze rozwiązanie, ponieważ:
- Obniżają koszty ogrzewania i eksploatacji budynku.
- Zapewniają stały komfort cieplny zimą i latem.
- Poprawiają jakość powietrza, eliminując wilgoć, CO₂ i alergeny.
- Są ekologiczne i redukują emisję CO₂.
- Podnoszą wartość nieruchomości i spełniają współczesne normy budowlane.
Dzięki tym technologiom można cieszyć się komfortowym, zdrowym i tanim w utrzymaniu domem, który będzie zgodny z przyszłymi trendami budownictwa.
Mariusz Mikucki
Autoryzowany Salon Daikin
